Thực hiện Quyết định số 1544/QĐ-KHXH ngày 12 tháng 11 năm 2009 của Chủ tịch Viện Khoa học xã hội Việt Nam, ngày 26 tháng 11 năm 2009 Đoàn cán bộ của Viện Khoa học xã hội Việt Nam do PGS.TS Đỗ Tiến Sâm làm Trưởng doàn đã tiến hành chuyến đi khảo sát, làm việc với một số cơ quan khoa học thuộc tỉnh Vân Nam trong khuôn khổ của Chương trình hợp tác giữa Viện Khoa xã hội Việt Nam và Học viện Hồng Hà.
Tại Côn Minh, Đoàn làm việc với trường Đại học Vân Nam và Viện KHXH Vân Nam. Hai bên trao đổi các vấn đề về quan hệ giữa Vân Nam với các tỉnh Tây Bắc Việt Nam, các vấn đề về dân tộc, chính sách dân tộc. Trong quá trình trao đổi với Đoàn, Giáo sư Chu Chấn Mính và Giáo sư Vương Sĩ Lục - Viện Nghiên cứu Đông Nam á, thuộc Viện KHXH Vân Nam nói rằng: vấn đề mở rộng hợp tác kinh tế giữa Vân Nam với các tỉnh Tây Bắc Việt Nam được đặt ra nghiên cứu là đúng hướng. Điều cốt yếu bây giờ là nghiên cứu tìm ra cơ chế, đề xuất các giải pháp để nâng cao sự hợp tác giữa hai bên, đó là trách nhiệm của các nhà khoa học mỗi nước. Vân Nam đẩy mạnh hợp tác kinh tế, mậu dịch biên giới với các tỉnh Tây Bắc Việt Nam có sự khác nhau. Giữa Vân Nam với Lào Cai thì thuận lợi, nhưng Vân Nam với Lai Châu, Điện Biên, Hà Giang thì cực kỳ khó khăn, đặc biệt là vấn đề giao thông. Do điều kiện địa hình, vị trí địa lý ít lợi thế đối với quá trình phát triển, nên Vân Nam và các tỉnh Tây Bắc Việt Nam đều là những địa phương nghèo. Giải pháp nào để thúc đẩy quan hệ mậu dịch Vân Nam – Việt Nam và Vân Nam với các tỉnh Tây Bắc Việt Nam phát triển, theo các Giáo sư, một trong những yếu tố thúc đẩy quan trọng là sự cần thiết phải có những đột phá về chính sách, thay đổi cách làm truyền thống. Muốn làm tốt mậu dịch biên giới phải chú trọng đào tạo nhân tài, có chính sách thông thoáng đối với các cửa khẩu, tiến hành thông xe, thông quan nhanh, đẩy mạnh phát triển du lịch để lôi kéo các ngành dịch vụ khác . Bên cạnh đó phải nghiên cứu các dự án xuyên biên giới. Giáo sư Vương nói: Tỉnh trưởng tỉnh Vân Nam đã gặp chúng tôi, cùng thảo luận nhiều vấn đề, trong đó bàn sâu đến dự án phát triển xuyên biên giới, xúc tiến xây dựng khu kinh tế cửa khẩu Hà Khẩu - Lào Cai.
Tại Học viện Hồng Hà, hai bên đã thảo luận nhiều buổi về việc thực hiện các đề tài nghiên cứu song phương đã được ký kết, các Chủ nhiệm đề tài báo các kết quả nghiên cứu, nêu bật những thuận lợi và khó khăn trong quá trình nghiên cứu. Qua trao đổi, hai bên đã thống nhất thêm được nhiều điểm về nội dung nghiên cứu của mỗi đề tài, thống nhất được các vấn đề sẽ hợp tác nghiên cứu trong tương lai, thống nhất kế hoạch trao đổi tư liệu và dự kiến sẽ tiến hành các đợt khảo sát tiếp theo ở cả hai bên biên giới. Hai bên nhất trí sẽ tiến hành 2 cuộc Hội thảo khoa học cho Chương trình (bao gồm 04 đề tài): hội thảo lần 1 tiến hành tại Lào Cai vào ngày 22 tháng 4 năm 2010; hội thảo lần 2 tiến hành tại Hà Khẩu vào tháng 7 năm 2010; sơ bộ xác định số lượng học giả tham gia và kinh phí cho 2 hội thảo.
Ngày 02 tháng 12 Đoàn rời Học viện Hồng Hà kết thúc tốt đẹp chuyến công tác. Có thể nói đợt khảo sát đã tạo cho các Chủ nhiệm đề tài trong Chương trình hợp tác nghiên cứu với Học viện Hồng Hà thu được nhiều kết quả tốt đẹp, nhiều vấn đề còn vướng mắc trong quá trình nghiên cứu được gợi mở, thu thập được nhiều tư liệu, trực tiếp chứng kiến sự phát triển nhanh chóng của tỉnh Vân Nam trong chiến lược khai phát miền Tây của Trung Quốc./
Nguyễn Đình Liêm