1. Tình hình kinh tế Trung Quốc tháng 6 và sáu
tháng đầu năm 2012
Tăng
trưởng kinh tế Trung Quốc trong tháng 6 tiếp tục đà suy giảm. Theo số liệu
công bố ngày 13-7-2012 của Cục Thống kê nhà nước Trung Quốc(1), nửa
đầu năm 2012, GDP đạt 22.709,8 tỉ NDT, tăng trưởng 7,8%; trong đó quý I tăng
8,1%; quý II là 7,6%, mức tăng trưởng thấp nhất trong hơn 3 năm qua.
Như vậy tính từ đầu năm 2011 đến
quý II- 2012, tăng trưởng GDP của Trung Quốc đã liên tục giảm trong 6 quý liền.
Mặc dù vậy, theo ý kiến của hầu hết các chuyên gia, GDP ở quý II-2012 đã chạm
đáy, sang quý III sẽ có xu hướng tăng. Dự báo quý III GDP sẽ vào khoảng 8%, quý
IV là khoảng 8,3% và cả năm sẽ đảm bảo mức 8%.(2)
Sản xuất công nghiệp có quy mô sáu tháng đầu năm tăng trưởng 10,5%, giảm 1,1 điểm phần trăm so
với quý I, giảm tới 3,8 điểm phần trăm nếu so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận của các doanh nghiệp công nghiệp
tiếp tục giảm, 5 tháng đầu năm, lợi nhuận của các doanh nghiệp công nghiệp
có quy mô đạt 1843,4 tỉ NDT, giảm 2,4% so với cùng kỳ năm trước.
Nửa đầu năm 2012, đầu tư TSCĐ (không bao hàm các hộ nông
dân) là 15.071 tỉ NDT, tăng trưởng 20,4%, giảm 0,5 điểm phần trăm so với quý I,
giảm tới 5,2 điểm phần trăm nếu so với cùng kỳ năm trước.
Tốc độ đầu tư vào bất động sản tiếp tục giảm, nửa đầu năm 2012, đầu tư bất động sản
đạt 3.061 tỉ NDT, tăng trưởng 16,6%, giảm 6,9 điểm phần trăm so với quý I, còn
nếu so với cùng kỳ năm trước thì giảm tới 16,3 điểm phần trăm.
Tiêu dùng trong nước cũng có xu hướng suy giảm, 6 tháng đầu năm 2012, kim ngạch bán
lẻ hàng tiêu dùng cả nước đạt 9.822,2 tỉ NDT, tăng trưởng 14,4%, giảm 0,4 điểm
phần trăm so với quý I, và giảm 2,4 điểm phần trăm nếu so với cùng kỳ năm trước.
Số liệu xuất nhập khẩu tăng nhẹ so với số liệu không mấy khả quan của quý I.
Sáu tháng đầu năm, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 1.839,84 tỉ USD, tăng trưởng
8%, nhanh hơn 0,8 điểm phần trăm so với quý I, nhưng nếu so với cùng kỳ năm trước
thì lại giảm đến 17,8%.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 6 giảm xuống chỉ còn 2,2%, giảm 0,6% so với con số 3% của
tháng trước. Đây là mức thấp nhất trong hơn 2 năm trở lại đây. Tính chung cả 6
tháng đầu năm, CPI tăng 3,3%, giảm 0,5 điểm phần trăm so với quý I.
Chỉ số quản lý thu mua PMI
tháng 6 cũng giảm 0,2 điểm phần trăm so với tháng trước, đạt 50,2%
* Động thái mới nhất trong điều tiết vĩ mô của chính phủ
Trung Quốc
- Ngân hàng Trung ương Trung
Quốc giảm lãi suất lần thứ 2 trong năm
Đứng trước tình hình kinh tế
liên tục suy giảm, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc trong vòng chưa đầy 1 tháng
(28 ngày) đã liên tiếp cắt giảm lãi suất 2 lần vào ngày 8 - 6 và
ngày 6-7-2012 nhằm ổn định tăng trưởng.
Riêng cắt giảm lãi suất ngày
6-7 không cân đối, trong đó lãi suất huy động (tiền gửi) 1 năm giảm 0,25 điểm phần
trăm từ mức 3,25 xuống 3%; còn lãi suất cho vay 1 năm giảm 0,31 điểm phần trăm
từ mức 6,31% xuống 6%(3). Nhìn tổng thể có thể thấy ngân hàng sẽ chịu
thiệt một chút và người được hưởng lợi là các đơn vị, doanh nghiệp… đi vay tiền.
Thực tế này cho thấy hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp rất khó
khăn và động lực thúc đẩy
doanh nghiệp đầu tư vẫn thiếu.
- Điều chỉnh chính sách thuế
Theo số liệu mới nhất của Bộ Tài chính
Trung Quốc, 6 tháng đầu năm 2012 thu thuế trong cả nước chỉ tăng 9,8%, giảm đến 19,8 điểm phần trăm so với
cùng kỳ năm trước(4). Trong nửa đầu năm nay, ngoài việc ảnh hưởng do
kinh tế suy giảm tăng trưởng, mức độ tăng giá giảm, lợi nhuận doanh nghiệp giảm…
thì việc thực hiện chính sách giảm thuế mang tính kết cấu cũng là một trong những
nguyên nhân khiến nguồn thu ngân sách giảm.
Ngay trong năm 2011, nhằm giảm bớt gánh nặng
cho người dân và doanh nghiệp trong bối cảnh khó khăn, Chính phủ Trung Quốc đã
đưa ra một số chính sách như giảm thuế, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và
nhỏ vay tín dụng… mang lại lợi ích thiết thực cho họ. Luật thuế thu
nhập cá nhân mới bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1-9-2011, mức khởi
điểm chịu thuế thu nhập cá nhân được nâng lên, và mở rộng phạm vi áp
dụng mức thuế thấp; vào tháng 10, nhiều chính sách miễn, giảm thuế
các doanh nghiệp vừa và nhỏ được đưa ra, ngoài ra còn xác định tiến
hành thí điểm cải cách mở rộng phạm vi thuế giá trị gia tăng tại
Thượng Hải từ năm 2012, và sẽ mở rộng đến phạm vi cả nước khi điều
kiện chín muồi.
Năm
2012, giảm thuế mang tính kết cấu đã trở thành một trong những trọng tâm của
chính sách tài chính tích cực. Giám đốc Sở Nghiên cứu Tài chính và Kinh tế thương mại thuộc
Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc Cao Bồi Dũng cho biết, năm 2012 trọng
tâm của chính sách tài chính tích cực mà Trung Quốc áp dụng sẽ
chuyển sang "giảm thuế mang tính kết cấu". Theo ông, thông qua
cải cách thuế, một mặt có thể ưu hóa kết cấu chế độ thuế, tăng
thêm tỷ trọng của chức năng "điều tiết phân phối" trong hệ
thống thu thuế, từ đó có thể đạt mục đích rút ngắn khoảng cách
giàu nghèo; mặt khác, thông qua các biện pháp mở rộng phạm vi thuế
giá trị gia tăng, có thể giảm gánh nặng cho các doanh nghiệp vừa và
nhỏ, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển và tạo thêm việc làm.
Từ đầu năm đến nay, nhà nước Trung Quốc đã
nâng cao mức khởi điểm tính thuế giá trị gia tăng và thuế kinh doanh, thiết thực
làm giảm gánh nặng thuế cho các doanh nghiệp siêu nhỏ. Cả nước có 9,24 triệu hộ gia đình kinh doanh cá thể thuộc đối tượng không chịu
thuế giá trị gia tăng và thuế kinh doanh, chiếm tới hơn 63% tổng số hộ kinh
doanh cá thể. Đồng thời, giảm một nửa thuế thu nhập doanh nghiệp đối với
những doanh nghiệp có quy mô nhỏ lợi nhuận thấp, mở rộng phạm vi và kéo dài thời
gian thực hiện.
Trung Quốc còn mở rộng phạm vi thí điểm
thuế với các mức khác nhau áp dụng cho các doanh nghiệp kinh doanh kho vận (vận
chuyển và lưu trữ hàng hóa), từ 1-1-2012 đến 31-2-2014 sẽ thực hiện chính sách
miễn giảm thuế đối với thuế sử dụng đất ở các đô thị dùng để lưu
trữ hàng hóa đại chúng của các doanh nghiệp kinh doanh
kho vận. Đồng thời miễn thu thuế đối với bán buôn, bán lẻ rau, giảm gánh nặng
thuế cho các doanh nghiệp kho vận và sản xuất lưu thông nông sản phẩm(5)…
Ngoài ra, chính sách hoàn thuế xuất khẩu
có điều chỉnh lớn với 12 quy định điều chỉnh các loại có lợi cho các doanh nghiệp
xuất khẩu. Kể từ ngày 1-7-2012, các doanh nghiệp xuất khẩu được mở rộng phạm vi
hoàn thuế xuất khẩu, nhiều doanh nghiệp được miễn thuế, thời hạn báo cáo thuế
được kéo dài, doanh nghiệp mới thành lập được giảm thuế… điều này đã mang lại
điều kiện và cơ hội phát triển tốt hơn cho các doanh nghiệp xuất khẩu, có lợi
cho việc ứng phó với tình hình thương mại xuất khẩu khó khăn như hiện nay.(6)
2. Dự báo kinh tế Trung Quốc nửa cuối năm 2012
Theo ông Thịnh Lai Vận, người phát ngôn của
Cục Thống kê nhà nước Trung Quốc, 6 tháng cuối năm kinh tế Trung Quốc sẽ tiếp tục
duy trì tăng trưởng ổn định, hợp lý. Các chính sách điều tiết vĩ mô nhằm đảm bảo
bố cục tổng thể: “tiến lên trong ổn định”, tiếp tục thực hiện chính sách tài
chính tích cực và chính sách tiền tệ nới lỏng; đưa ổn định tăng trưởng lên vị
trí quan trọng hơn; tăng cường mức độ điều chỉnh nhỏ (7) và tính kịp
thời trong điều tiết vĩ mô.
Thu Hiền
Chó
thÝch:
(2). Đối thoại với Chủ tịch ngân hàng Giao thông, nhà kinh tế
học Liên Bình: các dấu hiệu của nền kinh tế đã ổn định, mạng Tân Hoa, ngày 19-7-2012,
http://news.xinhuanet.com/fortune/2012-07/19/c_112479853.htm
(4). Chính sách giảm thuế mang tính kết cấu của Trung Quốc có
hiệu quả rõ rệt, nửa đầu năm giảm thuế “giảm” ở đâu?, mạng Tân Hoa, ngày 18-7-2012,
http://news.xinhuanet.com/fortune/2012-07/18/c_112471547_2.htm
(6). Điều chỉnh chính sách
hoàn thuế xuất khẩu với nhiều hạng mục, có lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu, nguồn từ Thương báo Thẩm
Quyến, ngày 28-6-2012,
http://news.xinhuanet.com/fortune/2012-06/28/c_123340361.htm
(7). http://www.gov.cn/wszb/zhibo522/wzsl.htm