TRANG CHỦ
TỪ ĐIỂN
TRA CỨU THƯ VIỆN
SƠ ĐỒ TRANG WEB
LIÊN HỆ
NGÔN NGỮ
 
 
Thu viện ảnh
 Thời tiết Minimize | Maximize
 Hà nội  ° 
 Hải phòng  ° 
 Đà nẵng  ° 
 Hồ chí minh  ° 
Truy cập : 9777772
 
QUAN HỆ VIÊT-TRUNG
Quan điểm của Trung Quốc về " thế giới hài hoà" trong hợp tác Đông Á (16/10/2010)

Trong xu thuế toàn cu hoá và khu vc hoá không ngng phát trin như hin nay, quan h quc tế bước vào thi k có nhiu thay đổi. Lý lun v quan h quc tế truyn thng đứng trước nhng thách thc mi. Trong xu thế ca tình hình thế gii mi, “Hp tác Đông Á” không nm ngoài xu thế này và vic nghiên cu các vn đề quc tế ca Trung Quc cũng bước vào giai đon mi ca s phát trin v lý lun. Ngoi giao Trung Quc bước vào thi k điu chnh chiến lược mi, khái nim “thế gii hài hoàđược hình thành và Trung Quc ch trương “Hp tác Đông á là hp tác hài hoà gia các quc gia”.

1. V khái nim “thế gii hài hoà”

Trong lch s tư tưởng Trung Quc, khái nim “hoà” luôn được coi trng và  ngày càng phát trin sát thc vi ni hàm. C nhân Trung Quc coi “hoà” là nguyên tc tt  nht trong vic gii quyết xung đột gia các quc gia vi ch trương “dung hp vn bang”. “Hoà” là tư duy cơ bn trong quá trình x lí ni chính cũng như ngoi giao ca Trung Quc.

Ti cuc hp Đại hi đồng Liên Hp Quc năm 2005, Ch tch Trung Quc H Cm Đào ln đầu tiên đề xut quan đim xây dng “thế gii hài hoà”. ý tưởng này được ông phát trin thêm ti Hi ngh toàn th Trung ương 5 (khoá XVI) khi khi xướng và đề cao nhân t “hoà” theo ch trương xây dng xã hi hài hoà XHCN. Đây thc s là mt bước tiến v mt lý lun trong quá trình phát trin ca Trung Quc.

Ch tch Din đàn ci cách m ca ca Trung Quc Trnh Tt Kiên sau đó đã đưa ra thut ng “tam hoà” trong bài viết: “Phương hướng ca Đảng Cng sn Trung Quc trong thế k XXI” nói v s “phát trin hoà bình” ca Trung Quc, cho rng: Khái nim ht nhân ca ngoi giao và ni chính Trung Quc đang tiến hành là “mưu cu hoà bình đối vi bên ngoài; mưu cu hoà bình đối vi bên trong; mưu cu hoà gii đối vi tình hình vùng bin Đài Loan”. Khái nim “tam hoà” này đã khái quát chính sách ngoi giao và ni chính ca Trung Quc trong giai đon hin nay, mc đích là xây dng môi trường tt đẹp trong nước, trong khu vc và trên thế gii, to điu kin thun li cho Trung Quc thc hin các mc tiêu phát trin kinh tế, xã hi ca mình.

Cui năm 2005, Trung Quc công b sách trng v “Con đường phát trin hoà bình ca Trung Quc”. Trong các mc nói v vn đề “thc hin cùng có li, cùng thng và cùng phát trin gia các nước”, “xây dng thế gii hài hoà, hoà bình lâu dài và cùng thnh vượng”, đã đưa ra nhng dn chng để chng minh rng, s phát trin ca Trung Quc góp phn quan trng thúc đẩy phát trin chung ca thế gii, và Trung Quc thc s có ý nguyn cùng nhân dân các nước xây dng mt “thế gii hài hoà”. Nhng ni dung cơ bn ca “thế gii hài hoà” là: “mt thế gii dân ch, mt thế gii thân thin, mt thế gii công bng và mt thế gii bao dung”.

Vi khái nim “thế gii dân chđược hiu là mt thế gii mà trong đó các nước có quyn bình đẳng, có quyn thông qua giao lưu đối thoi để cùng quyết định các vn đề trong quan h quc tế. Hiến chương Liên Hp Quc và Năm nguyên tc chung sng hoà bình được Trung Quc coi là cơ s ca mi s bình đẳng.

Vi khái nim “thế gii thân thin” được Trung Quc din gii là các nước phi đoàn kết giúp đỡ ln nhau và cùng n lc gii quyết nhng vn đề khu vc và toàn cu, thông qua các cơ chế bo đảm an ninh để tránh xung đột, chiến tranh, khng b và các thm ho thiên nhiên. Các nước hp tác chng khng b, cùng nhau đối thoi để ngăn chn ph biến vũ khí giết người hàng lot, gi cho thế gii n định, an toàn, to điu kin cho các dân tc giao lưu hu ngh.

Trong khái nim “thế gii công bng”, Trung Quc cho rng trong quan h gia các nước phi đạt mc tiêu “cùng có li, cùng phát trin”. Đặc bit trong bi cnh kinh tế thế gii đang phát trin theo xu thế toàn cu hoá hin nay, không th để din ra tình trng các nước có nn kinh tế phát trin mnh, ln át hoc làm tn hi đến li ích ca các nước đang phát trin hoc kém phát trin. Toàn cu hoá kinh tế không được làm cho khong cách giàu nghèo Bc – Nam ngày mt xa hơn. Để nhng mc tiêu trên được thc hin, trước mt các nước trên thế gii cn cùng nhau hoàn thin hơn na h thng tài chính quc tế, tăng cường hp tác v năng lượng, đối thoi v nhân quyn, đem li cơ hi phát trin toàn din cho mi người, to ra s phát trin hài hoà gia con người và gia con người vi thiên nhiên.

V “thế gii bao dung”, Trung Quc cho rng các nước phi thông cm ln nhau, nhân nhượng ln nhau thông qua đối thoi mt cách văn minh, để hiu biết, xoá b ngăn cách, nghi k ln nhau. Thc tế hin đang tn ti mt thế gii đa dng, gm các nước có các nn văn minh khác nhau vi bn sc văn hoá dân tc khác nhau. Để thế gii tiếp tc phát trin và phát trin bn vng, thì chính ph và nhân dân các nước trên thế gii cn tôn trng bn sc văn hoá và chế độ chính tr xã hi ca nhau, thông qua giao lưu để hc hi ln nhau, b xung cho nhau, to ra mt “thế gii hài hoà” trong đa dng.

Hi ngh Trung ương 6 khoá XVI Đảng cng sn Trung Quc (ngày 11-10-2006) đã thông qua “Ngh quyết ca Trung ương Đảng Cng sn Trung Quc v mt s vn đề quan trng xây dng xã hi hài hoà XHCN”

S khng định mang tính chính thng cao ca ý tưởng “thế gii hài hoàđược th hin ti Đại hi ln th XVII Đảng Cng sn Trung Quc tháng 10 năm 2007. Đại hi đã khng định “phát trin khoa hc, hài hoà xã hi là yêu cu cơ bn ca s phát trin XHCN đặc sc Trung Quc” và ch trương “Nhân dân các nước nm tay nhau cùng c gng thúc đẩy xây dng mt thế gii hài hoà, hoà bình lâu dài và cùng thnh vượng…”. “Trung Quc kiên trì phát trin hp tác hu ngh vi tt c các nước trên cơ s năm nguyên tc cùng chung sng hoà bình… tiếp tc quán trit phương châm ngoi giao thân thin vi láng ging, làm bn vi láng ging, tăng cường hu ho láng ging và hp tác thc cht vi các nước xung quanh, tích cc trin khai hp tác khu vc, cùng to môi trường khu vc hoà bình, n định, bình đẳng tin cy ln nhau, hp tác cùng thng li…”

Như vy, nhng ý tưởng và quan đim vthế gii hài hoà” ca Trung Quc đã được các nhà lãnh đạo Trung Quc chính thc công b. Vn đề này đã và đang tr thành đim quan tâm ca các nhà lãnh đạo các nước cũng như ca gii nghiên cu v Trung Quc trên toàn thế gii.

2. “Thế gii hài hoà” vi tiến trình Hp tác Đông á

T nhng năm 90 thế k XX, hp tác khu vc Đông á bước vào giai đon phát trin nhanh chóng. Hin nay, các mi quan h v kinh tế, chính tr, an ninh … gia các nước trong khu vc ngày càng được gn bó. Đặc bit, trong s h tr ln nhau v kinh tế, khu vc Đông á đã hình thành được cơ cu kinh tế nn tng “hài hoà” trong khu vc. Nhưng gia các nước trong khu vc vn còn tn ti nhiu vn đề v lch s và nhng xung đột, mâu thun v li ích. Mc khác, khu vc Đông á còn chu nh hưởng ca nhng nhân t “bt hoà” t bên ngoài và đứng trước nhng thách thc an ninh phi truyn thng nghiêm trng. Không nhng thế, s hn lon trong ni b ca mt nước nào đó cũng rt d gây ra s không n định cho c khu vc. Vì vy, để khc phc tình trng này, Trung Quc ch trương: Hp tác Đông á là “Hp tác hài hoà gia các quc gia”, hp tác gia các nước Đông á là nhm cùng nhau phát trin và cùng phn vinh.

Th tướng Trung Quc Ôn Gia Bo ti Hi ngh Thượng đỉnh Đông á ln th hai đã có bài phát biu: “Hp tác cùng thng. Nm tay nhau cùng tiến”. Bài phát biu nhn mnh: “Hp tác Đông á cn phi thúc đẩy hp tác hài hoà gia các quc gia. Chúng  ta cn xây dng mt cng đồng kiu mi cùng chung s phn, có th cùng phát trin trong thi bình, cùng ng phó khi khng hong. Mc đích hp tác ca chúng ta là nhm thúc đẩy hoà bình, n định và phát trin trong khu vc. Thc hin mc tiêu này đòi hi chúng ta phi gii quyết bt đồng thông qua đối thoi bình đẳng, hoà gii tranh chp thông qua bàn bc hu ngh, to môi trường an ninh khu vc tin tưởng ln nhau, n định lâu dài”.

Vào tháng 10  năm 2007, ti Tế Nam, tnh Sơn Đông Trung Quc đã din ra cuc hi tho khoa hc v “Lý lun thế gii hài hoà vi s hp tác Đông á”, do Trung tâm Nghiên cu châu á, Tp chí á – Thái đương đại, phòng Nghiên cu châu á – Thái Bình dương, thuc Vin KHXH Trung Quc và Vin KHXH tnh Sơn Đông cùng phi hp t chc. Hơn 40 hc gi ca các trường đại hc và các cơ quan nghiên cu trong c nước đã ti d. Các hc gi đã đưa ra nhng quan đim ca mình và tho lun các vn đề nóng bng như s hình thành và cơ s hình thành lý lun “thế gii hài hoà”, nhng nhân t có li và điu kin bt li cho s hình thành mt Đông á hài hoà, chiến lược ca Trung Quc trong tiến trình xây dng mt Đông á hài hoà vv…

Trong cuc hi tho, nhiu hc gi cho rng, sau khi Chiến tranh lnh kết thúc, xu thế toàn cu hoá và khu vc hoá không ngng phát trin. Trong xu thế đó, ngoi giao Trung Quc bước vào thi k điu chnh chiến lược mi và khái nim “thế gii hài hoàđược hình thành. Có ý kiến nêu rõ nghĩa ca t “hoà” trong “thế gii hài hoà” là ch s cùng tn ti đa nguyên trong tính khác bit, còn t “hài” li nhn mnh s điu hoà mang tính cơ chế. Ni hàm chính ca nó là tha nhn tính đa dng ca thế gii, tính bình đẳng trong quan h gia các nước, li ích chung gia các dân tc và s phi hp và hp tác ln nhau vì li ích chung. Tư tưởng trng tâm ca khái nim “thế gii hài hoà” có ngun gc t tinh thn triết hc, thái độ sng, quan nim nhân sinh và quan nim v thế gii truyn thng ca Trung Quc, nó đại din cho tinh thn văn hoá Trung Hoa: coi trng trung chính, quân bình, hài hoà và hoà bình.

V ý nghĩa thc tin, nhiu ý kiến cho rng, vic đưa ra khái nim “thế gii hài hoà” là mt s phn kháng “nh nhàng” ca Trung Quc - nước hin có v trí tương đối nh bé so vi nhng nước phương Tây  có v thế ln mnh trên vũ đài thế gii, là phn kháng v s bá quyn ca phương Tây và mt trt t thế gii không hp lý, không công bng hin nay. Vic đưa ra hướng đi mi cho s phát trin hoà bình cũng như vic đưa ra khái nim “thế gii hài hoà” th hin Trung Quc là mt nước ln trong khu vc có nh hưởng mang tính toàn cu, Trung Quc đang n lc t đổi mi mình để tăng cường s cng hiến và nh hưởng trong vic gii quyết các vn đề khu vc và quc tế.

Nhiu hc gi cho rng, trong giai đon hin nay, vic xây dng h thng lý lun “thế gii hài hoà” trong thc tin đang còn gp rt nhiu tr ngi. Nhng nghiên cu hin có vn chưa đạt được s chp nhn hu hết c phương din ni hàm ca khái nim. Vì vy, trong mt thi gian tương đối dài na, lý lun “thế gii hài hoà” vn chưa th tr thành mt cơ chế thế gii theo đúng nghĩa ca nó.

Có nhng ý kiến cho rng, Trung Quc chính thc tham gia hp tác đa phương khu vc bt đầu t APEC, nhưng mc đích ban đầu ca s tham gia này là hc tp nhng quy tc quc tế để thích ng vi cơ chế quc tế. Các nước phương Tây có ý đồ đưa Trung Quc gia nhp cơ chế quc tế đa phương để ràng buc và ép nước này chp nhn nhng tiêu chun quy định ca h. Để thc hin li ích quc gia ca mình, Trung Quc cn phi đưa ra ý tưởng sp xếp khu vc ca chính mình. Sau khi gia nhp WTO, Trung Quc nhanh chóng tham gia tho lun v chiến lược khu vc, tham gia xây dng cơ chế hp tác khu vc. Đặc bit, Trung Quc đã tích cc đề xướng và thúc đẩy tiến trình hp tác Đông á, tiến trình này đã bước đầu hình thành khuôn kh hp tác khu vc linh hot, m ca. Hin nay, quan đim hp tác khu vc ca Trung Quc vn không ngng hoàn thin và phát trin. Khu vc Đông á đã bước đầu hình thành cc din cơ chế hp tác khu vc đa dng.

Có ý kiến cho rng, vi vai trò là khu vc tin duyên trin khai hp tác khu vc, thc cht Sơn Đông đã tích cc tham gia vào tiến trình hp tác Đông á. Hin nay, hp tác thương mi gia tnh Sơn Đông, đặc bit là khu bo h thuế Thanh Đảo vi Hàn Quc và Nht Bn đã có nhng bước tiến rõ rt. Kinh nghim ca Sơn Đông cho thy vin cnh tt đẹp ca vic xây dng Đông á hài hoà. Tuy nhiên, không gian hp tác gia tnh Sơn Đông vi Nht Bn và Hàn Quc phi được ci thin, hp tác thương mi gia tnh Sơn Đông và Nht Bn còn phi m rng hơn na. Là mt tnh ln giàu ngun lc, mt tnh công nghip, m ca, Sơn Đông còn cn phi phát huy vai trò ln hơn trong tiến trình xây dng hp tác Đông á và xây dng Đông á hài hoà.

Ngày 12-4-2008 trong din văn khai mc “Din đàn châu á Bác Ngao” (Hi Nam, Trung Quc), Tng Bí thư, Ch tch nước Trung Quc H Cm Đào đã đánh giá tình hình châu á và đưa ra nhng kiến ngh v hp tác khu vc như sau:

“S phát trin ca châu á không ch can h ti vn mnh ca châu á, mà còn can h ti tin đồ ca thế gii. Trong my năm qua, tình hình châu á nói chung n định, kinh tế tăng trưởng tương đối nhanh, các nước thc hin chính sách láng ging hu ngh, ý thc n lc thông qua hip thương đối thoi x lý mâu thun và bt đồng đã được nâng cao, cơ chế hp tác khu vc và tiu vùng ngày càng phát huy vai trò quan trng trong thúc đẩy kinh tế tăng trưởng và n định tình hình khu vc. Châu á vn là mt trong nhng khu vc phát trin năng động nht trên thế gii. Đồng thi châu á cũng đang tn ti nhng thách thc gay gt cn được ng x nghiêm túc trên các mt phát trin kinh tế, xây dng chính tr, n định an ninh… Thc hin hoà bình lâu dài và cùng thnh vượng châu á vn còn là nhim v khó khăn lâu dài. Trung Quc sn sàng cùng các quc gia châu á khác nm bt thi cơ, đối phó vi thách thc, cùng nhau xây dng mt châu á hoà bình, phát trin, hp tác, rng m…”. Ch  tch H Cm Đào đã đề ngh các nước châu á tăng cường hp tác trên 5 phương din:

Mt là, tăng cường tin cy v chính tr, kiên trì tôn trng ln nhau, đối x bình đẳng, cu đồng tn d, chung sng hoà bình.

Hai là, đưa hp tác kinh tế vào chiu sâu, xúc tiến quy hoch đầu tư thương mi, xây dng cơ chế bo đảm đầu tư, đưa hp tác tài chính tin t vào chiu sâu, đẩy mnh xây dng cơ s h tng châu á để các nước liên thông nhau.

Ba là, cùng nhau đối phó thách thc.

Bn là, tăng cường trao đổi văn hoá.

Năm là, kiên trì chính sách m ca.

Có th thy rng, đối vi Trung Quc, hp tác khu vc châu á và đặc bit là hp tác Đông á có mt vai trò cc k qua trng trong b trí chiến lược chung. V chiến lược an ninh, hai phía Tây Bc và Tây Nam Trung Quc là nhng khu vc có trình độ phát trin còn hn chế và gp nhiu vn đề khó khăn phc tp trong quan h vi Trung Quc. Trong khi đó, hai phía Đông Bc và Đông Nam (khu vc Đông á) là khu vc phát trin năng động, bao gm nn kinh tế ln là Nht Bn và “bn con rng nh” cùng các nước ASEAN đang phát trin rt năng động. Khu vc Đông á không nhng là hướng phòng th ch yếu ca Trung Quc đối vi c khu vc châu á – Thái Bình Dương mà còn là hướng chính để Trung Quc thc hin chiến lược “đi ra ngoài” ca mình. Vì vy các quc gia khu vc Đông á là nhng đối tác quan trng ca Trung Quc trong quan h đối ngoi. Hp tác Đông á đối vi Trung Quc là rt cn thiết. Trung Quc luôn tích cc ch động trên l trình hp tác Đông á và ch trương hp tác Đông á là hp tác hài hoà gia các quc gia.

Nhưng cũng phi thy rng, v khái nim “thế gii hài hoà”, nhn thc trong nước (Trung Quc) và ngoài nước còn có s khác bit rt ln. ngoài nước, mt s ít chuyên gia nghiên cu sâu v vn đề Trung Quc nghiên  cu, còn li không có nhiu người biết đến, càng không th bàn đến vic hưởng ng khi các nhà lãnh đạo Trung Quc đề xut khái nim “thế gii hài hòa”, khiến cho “thế gii hài hoà” d b coi như mt th ch nghĩa xã hi không tưởng. Vì vy, mun đề xướng thành công “thế gii hài hoà”, yếu t quyết định đầu tiên vn là cách làm ca chính Trung Quc. Có nhng dư lun các nước ch trích Trung Quc “tham lam” đi tìm du m, khai thác khoáng sn khp mi nơi trên thế gii để tho mãn nhu cu kinh tế khng l ca mình. Không ít nước có n tượng rng “người khng l” Trung Quc đang tri dy vi thế mnh ca nn kinh tế là đáng s và khó gn… Mun ci thin vn đề này, điu quan trng nht là sao cho hành động kinh tế ca Trung Quc trong khu vc cũng như trên thế gii thc hin đúng yếu t “cùng thng”, “cùng phát trin”. Mt khác, Trung Quc cn xem xét vic xây dng quy chế lâu dài trong nước: phi làm rõ nhng vn đề như xây dng “thế gii hài hoà” gn lin vi vic tr nước theo pháp lut. “Thế gii hài hoà” mun đi vào lòng người không th tách ri vic xây dng cơ s pháp lý, có nghĩa là Trung Quc cn phi làm vic da theo pháp lut quc tế trong phm vi thế gii mt cách t giác hơn na, đi đầu tuân th các quy chế quc tế vi trung tâm là h thng Liên Hp Quc, để có th kết hp thc tin v pháp chế hoá trong nước vi thc tin pháp chế hoá trong các quan h đối ngoi ca Trung Quc. Xét mt cách cơ bn và lâu dài thì khái nim “thế gii hài hoàđược đề xướng và được thế gii tha nhn cn phi là mt b phn hu cơ trong s nghip ci cách và phát trin ca Trung Quc, là “nếp hình thành t nhiên” sau khi sc mnh tng hp quc gia và hình nh quc tế ca Trung Quc đã được nâng cao.

Như vy, nhng quan đim ca Trung Quc v mt “thế gii hài hoà” và ý tưởng “Hp tác Đông á là hp tác hài hoà gia các quc gia” có mt ý nghĩa rt tích cc. Ch trương xây dng “xã hi hài hoà XHCN” và xây dng mt “thế gii hài hoà” ca Trung Quc đã và đang ngày càng nhn được s đồng tình và hưởng ng ca nhân dân Trung Quc cũng như ca  các lc lượng yêu chung hoà bình trên thế gii. Nhưng làm thế nào để điu chnh mi quan h “hài hoà” gia li ích trong nước ca Trung Quc vi li ích ca các quc gia trong khu vc Đông á là nhim v chc chn còn vô vàn khó khăn ca ngoi giao Trung Quc trong mt thi gian dài ti đây.




Các tin khác

Đặc trưng của thương mại Trung - Việt và phân tích nguyên nhân của nó (08/09/2010)
Chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Barack Obama và khởi điểm mới của quan hệ Trung - Mỹ (17/07/2010)
Quan hệ Việt Nam - Trung Quốc ngồi vào chỗ của nhau để cùng tìm giải pháp tăng cường hữu nghị, mở rộng hợp tác cùng nhau phát triển (17/07/2010)
Phát triển quan hệ thương mại Việt Nam - Trung Quốc thành hình mẫu của quan hệ hữu nghịvà hợp tác trong thế kỷ XXI (17/07/2010)
Nghiên cứu hợp tác khu kinh tế Vịnh Bắc Bộ Quảng Tây (Trung Quốc) và hành lang kinh tế Lạng Sơn - Hà Hội - Hải Phòng - Quảng Ninh (Việt Nam) (07/07/2010)
Cùng nhau viết nên trang sử mới trong quan hệ hợp tác láng giềng hữu nghị giữa Vân Nam(Trung Quốc) và Việt Nam (07/07/2010)
Đầu tư trực tiếp của Trung Quốc tại Việt Nam trong 10 năm qua (07/07/2010)
Cùng nhau viết nên trang sử mới trong quan hệ láng giềng hữu nghĩ giữa Vân Nam Trung Quốc và Việt Nam (16/06/2010)
Hội hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc trong giao lưu hợp tác vì sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau (16/06/2010)
Sáng tạo lý luận của hai đảng Trung - Việt từ thập kỷ 90 trở lại đây và mô hình Bắc Kinh - Hà Nội (16/06/2010)
 
TIN MỚI NHẤT
ẤN PHẨM - XUẤT BẢN
 
 
TRANG CHỦ
TỪ ĐIỂN
TRA CỨU THƯ VIỆN
SƠ ĐỒ TRANG WEB
LIÊN HỆ
 
 
BẢN QUYỀN THUỘC VIỆN NGHIÊN CỨU TRUNG QUỐC - INSTITUTE OF CHINESE STUDIES
Địa chỉ: Số 176 Thái Hà, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam
Điện thoại: 024.32171020; Email: vnics@vnics.org.vn